Het verrijken van uw huis met unieke en exotische decoraties is niets nieuw. Honderden jaren voor u besloot uw living met een Japanse gelakte tafel of met een stenen Boeddha hoofd te versieren, waren mensen al bezig met het entousiaste bestellen en verzamelen van Aziatische objecten om aan hun vrienden te tonen.
Het enthousiasme dat Europa had voor Azië al 400 jaar geleden is perfect te zien in de tentoonstelling "Asia>Amsterdam" in het Rijksmuseum van Amsterdam. Deze expo toont ons enkele van de mooiste en meest interressante objecten die verzameld zijn door hoge en middenklasse Europese interieurs waar ze een grote indruk hebben gemaakt.
De Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC) was het begin van één van de meest interessante era's waarin Europa en Azië met elkaar in verbinding waren. Na haar vestiging in 1602 heeft de VOC voor bijna twee honderd jaar de handel tussen de twee continenten gedomineerd.
De compagnie kende zijn grootste succes met de specerijen handel die ze brachten uit hun handelspost in het verre Batavia. Maar niet enkel de Europese neuzen en smaakpapillen waren gefascineerd door Azië, de ogen volgden wanneer ze in contact kwamen met Aziatische schatten.
Hoe interessant! Chinese zeide, zo licht en zacht dat ze wel doorzichtig kon zijn. En dit Indisch katoen versierd met de mooiste kleuren die niet vervaagden. Ongelofelijk hoe glad de Japanse lak was en hoe sterk het Chinees porselein.
Deze kist is gedecoreerd met de maki-e techniek; goud poeder verspreid over nog natte lak in verschillende tinten en met veel details. Europese kunstenaars hadden veel moeite met de namaak, de vraag naar het origineel groeide dan ook.
In de 17de eeuw werden Japanse zeiden kleren of "thuis mantels" erg populair. Het is duidelijk dat deze losse mantels waren gemaakt voor Westerners gezien de mouwen apart zijn bevestigd aan de jas. Echte kimonos waren gemaakt uit één stuk zeide.
In een erg korte tijd werden deze objecten erg populair. Het interieur design veranderde radicaal met de aankomst van gelakte kabinetten, porseleinen kabinetten, Indisch textiel als muurdecoratie en beddekens, en Aziatisch geïnspireerd meubilair. Spoedig konden we de kwaliteit en pracht van al deze objecten terugvinden in talloze stillevens en portretten. Uiteraard begonnen de Europeanen Aziatische objecten te bestellen die gericht waren naar hun eigen smaak en mode.
Kunstenaars waren gefascineerd door porselein, zijn textuur, zijn lichtheid en zijn doorzichtigheid.
Zo zien we een familie die trots thee drinkt van haar Javanese laktafel met zijn verkeerd gecombineerde servies uit porselein en aardewerk. Een juist servies was nog niet populair. De tafel is verhoogd gezie Europese stoelen veel hoger waren dan Aziatische stoelen. We zien dit ook in kabinetten en kisten, gezien ze bijna allen op stellingen geplaatst zijn:
In dit schilderij zien we dat de familie zijn collectie Chinese porselein trots vertoond. Meer en meer werd het interieur aangepast om collecties van porselein en lakwerk te vertonen, soms werden gehele kamers hiervoor gebruikt.
De tentoonstelling is het zeker waard voor iedereen die geïnterreseerd is in de invloed van de Aziatische handel op Europese geesten en de verrijking die hij bracht voor hun interieurs. Meer dan 170 objecten uit verschillende collecties van over de hele wereld worden getoond. Hun verhaal is het verhaal van de exotische luxe van de Nederlandse 17de eeuw. Zeker waard om gezien te worden deze winter!
- November 20, 2015
- Margret Ressang